USSD یکی از محصولات نسل دوم مخابرات سلولی است که امکان تبادل سریع اطلاعات را بر روی گوشی همراه تمام مشتریان فراهم میسازد. USSD برای استفاده به دو شکل قابل تعریف است: یکطرفه و تعاملی. در USSD یکطرفه، اطلاعات به صورت یکطرفه ارسال میشوند، مانند شرکت در نظرسنجی یا انتخابات. در USSD تعاملی، لیستی از اطلاعات یا سرویس ها در اختیار مشترک قرار میگیرد تا وی بنا به نیاز خود، یکی از آنها را انتخاب کند. پس از گرفتن کد، اطلاعات درخواستی برای وی ارسال یا سرویس درخواستی اجرا می شود، مانند سرویس همبانک.
کد USSD اعدادی است محصور بین و # که سرویس درخواستی کاربر را با شماره گیری این کد ها ارایه میدهد
مزایا و کاربردها:
•روش ارتباطی سریع و آسان
•قابلیت ارتباط تعاملی
•امکان اعمال تعرفه متناسب با مدت زمان استفاده از سرویس (ساعت، روز، ایام خاص)، تعداد اطلاعات ارسالی از سوی کاربر و همچنین بر حسب نوع خدمت
•کاهش هزینه دسترسی به بازار هدف به دلیل انعطاف در تعیین تعرفه استفاده از سرویس
•کاهش هزینه ها و بهبود عملکرد فرآیند برای مشتری (آزاد شدن برخی از منابع از انجام خدماتی با ارزش افزوده کمتر)
•افزایش رضایتمندی مشتریان به دلیل دسترسی سریع به اطلاعات یا خدمات مورد نیاز
در دنیای امروز که تلفن همراه یکی از اجزای جدایی ناپذیر زندگی بشر شده است. و با توجه به امکانات مهمی که بانکداری الکترونیک در اختیار کاربران قرار میدهد. استفاده از کدهای ussd بر روی تلفن همراه به عنوان یکی از ضروریترین روشها تبدیل شده است که با استفاده از این روش بتوان به سادگی و بدون نصب هیچ گونه نرم افزاری بر روی گوشی تلفن همراه تنها باگرفتن چند عدد امکان انجام خدماتی همچون خرید شارژ پرداخت قبوض ،انتقال وجه و...رابه سهولت انجام داد.در واقع کدهای ussd این امکان را به کاربر می دهد تا درهر مکانی که امکان اتصال به شبکه موبایل موجود باشد بتوان به راحتی از این خدمات بهره جست.
تکنولوژی USSD
Ussdیک پروتکل استاندارد بین المللی و برگرفته از Unstructured Supplementary Service Data به معنای ارسال پیام از طریق کد دستوری یک روش ارسال پیام در شبکه GSM میباشد.این روش بر مبنای تعامل با سرور اپراتورهای موبایل ( Home Location Register ) استوار است. در این روش داده ارسالی به سرور بدون ذخیره سازی ، پاسخ داده می شود. به این روش اصطلاحاً Session- Based گویند، بدین معنی که بلافاصله پس از دریافت یک درخواست USSD از موبایل، یک ناحیه کاری توسط سرور برای درخواست رسیده ایجاد می شود و نرم افزار شروع به برقراری ارتباط با موبایل مربوطه می نماید. در این روش که بر مبنای منوبندی(Menu Based) می باشد، مشتری ابتدا با ارسال یک درخواست به شکل …# به شبکه امکان مشاهده گزینه هایی را به صورت منویی دارد و با انتخاب شماره هر کدام از منوها و ارسال به سرور شبکه درخواست خود را مطرح می نماید و سرور شبکه با دریافت این شماره و با استفاده از ناحیه کاری ایجاد شده مراحل درخواست مشتری را به سمت مربوطه هدایت می نماید.
مزایا و ویژگیها USSD
در ذیل به برخی از مزایایی که تکنولوژی ussd دارد اشاره می شود.
1– استفاده از فضاهای خالی کانال صوت و عدم اشغال سایر کانالها
۲ – سرعت انتقال و پاسخ دهی بسیار سریع بدلیل عدم نیاز به ذخیرهسازی درخواستها
۳ – عدم نیاز به ورود به منوهای خاصی از موبایل و ارسال آسان با شماره گیری و فشردن دکمه Call
۴ – عدم نیاز به نصب نرم افزارهای جانبی پرداخت موبایلی بر روی موبایل مشتری در صورت استفاده مستقیم از دستورات خط فرمان
۵ – عدم نیاز به رومینگ داده بدلیل ارسال سریع داده ها به سرور اصلی شبکه موبایل و...
چگونگی عملکرد
۱- در این روش داده ارسالی به سرور بدون ذخیره سازی، پاسخ داده می شود.
به این روش اصطلاحاً Session-Based گویند بدین معنی که بلافاصله پس از دریافت یک درخواست USSD از موبایل، یک ناحیه کاری توسط سرور برای درخواست رسیده ایجاد می شود و نرم افزار شروع به برقراری ارتباط با موبایل مربوطه میکند.
۲- مشتری ابتدا با ارسال یک درخواست به شکل #1xxبه شبکه، میتواند گزینه هایی را به صورت منو مشاهده کرده و با انتخاب شماره هر کدام از منوها و ارسال به سرور شبکه درخواست خود را مطرح نماید. سرور شبکه با دریافت این شماره و با استفاده از ناحیه کاری ایجاد شده مراحل درخواست مشتری را به سمت مربوطه هدایت میکند.
نحوه انتقال پیام های USSD به سرور:
ارتباط پیام از طریق USSD شباهت بسیار زیادی به انتقال پیام از طریق پیامک (SMS) دارد اما با وجود کلیه این شباهتها یک اختلاف بزرگ بین این دو موجود است و آن در نحوه انتقال اطلاعات میباشد. پیامک از مکانیزم ذخیره و فرستادن مجدد (Store And Forward) استفاده مینماید در حالی که USSD نشست گراست (Session Oriented). این بدین معنی است که SMS پس از دریافت شدن در شبکه ذخیره میگردد و در زمانی دیگر برای مقصد فرستاده میشود اما در USSD پیغام در همان زمان ارسال دریافت خواهد گردید. تفاوت عمده دیگر این است که USSD یک روش برقراری ارتباط بین گوشی با شبکه و برعکس است اما پیامک برای ارتباط گوشی با گوشی به کار میرود.
برخلاف SMS که ازفضای خالی داده ای شبکه جهت ارسال اطلاعات استفاده می کند ، در USSD از فضای ارسال صوت استفاده می شود بنابراین از لحاظ میزان امنیت در حد بسیار بالایی قرارداشته و امکان شنود آن به سختی امکان پذیر می باشد. روش کار بدین صورت می باشد ،زمانیکه یک پیام با فرمت USSD ارسال می شود، دستگاه موبایل با آن پیام همچون یک تماس صوتی برخورد کرده و تماس مربوطه را به گیرنده BTS ارسال می نماید. BTS نیزپس از دریافت پیام آن را به سرور اصلی و در نهایت به MSC منتقل می کند.
مقایسه USSD و SMS 1– ussd راهکاری ارتباط گرا است بنابراين مشكل تأخير SMS را ندارد. اما چون خصوصيت ذخيره و ارسال را ندارند، اگر پوشش از بين برود تعامل با كاربر قطع خواهد شد.
2- هيچ منوي خاصي در تلفن براي دريافت يا ارسال USSD لازم نيست و كاربر ميتواند مستقيماً از صفحه اوليه تلفن دستورات USSD را وارد كند.
3- برخلاف SMS ارتباط مستقيم تلفن همراه با تلفن همراه را پشتيباني نميكند.
4- در بعضي بازارها (مانند ايران) اپراتورها هنوز قابليت محاسبه هزينه سرويس آن را ندارند.
5- ساير فناوري ها بجز GSM آن را پشتيباني نميكنند
6- محدودیت بیشتری در تعداد کاراکتر های فارسی و غیر فارسی ارسالی نسبت به SMS دارد .
7- مدت زمان جلسه نشست بسیار کوتاه با کاربر برقرار می نماید .
نتیجه گیری
مسئله مهم در خصوص استفاده از USSD همزمانی آن در انجام تراکنش ها و استفاده از فضای VOICE در ارسال داده ها می باشد. چراکه در صورت ازدست رفتن آنتن دهی به هنگام برگزاری یک جلسه با شبکه ، کلیه اطلاعات رد و بدل شده از بین می رود که به منظور برطرف کردن این قضیه بایستی از ترکیب این روش با یک روش نرم افزاری استفاده کرد.
گردآورندگان :
مهندس سيد عباس درگاهي – مهندس رضا آماره